Eυτοπικό ινστιτούτο

Από αυτό το τεύχος, στις τελευταίες σελίδες του περιοδικού θα δηµοσιεύονται κείµενα και ειδήσεις σχετικά µε το ευτοπικό ινστιτούτο.

Από τα µέσα Νοεµβρίου, ξεκίνησε τη λειτουργία του το ευτοπικό ινστιτούτο, το οποίο γεννήθηκε από τη συνεργασία της Ευτοπίας και του Θεσσαλικού Συνδέσµου. Η Ευτοπία και ο Θεσσαλικός Σύνδεσµος, δηλαδή η συντακτική οµάδα ενός περιοδικού και µία πολιτική συλλογικότητα, προχώρησαν στη δηµιουργία µίας οντότητας, η οποία θα ασχολείται µε τη µελέτη και την προώθηση των ελευθεριακών ιδεών σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο. Γνώση, πληροφορία, διερεύνηση, πράξη. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που φιλοδοξούµε να χαρακτηρίζουν το ινστιτούτο αξιοποιώντας τα πιο σηµαντικά στοιχεία του κοινωνικού αναρχισµού: το κοινωνικό πρόταγµα του ελευθεριακού κοµµουνισµού (αναρχοκοµµουνισµού), του φεντεραλισµού, της άµεσης δηµοκρατίας και της αναγκαιότητας για αντίσταση σε κάθε µορφή κοινωνικοοικονοµικής οργάνωσης που επιβάλλει ένα καθεστώς ανελευθερίας. Σηµαντική θεωρητική συνεισφορά σε τούτο το εγχείρηµα αποτελούν στοιχεία της πολιτικής σκέψης του Μπούκτσιν και του Καστοριάδη, τα οποία θεωρούµε ότι συµβάλλουν ουσιαστικά στον εµπλουτισµό αλλά και στην ανασύνθεση της κλασικής ελευθεριακής σκέψης. Πιο συγκεκριµένα, η σύζευξη του οικολογικού ζητήµατος µε το κοινωνικό ζήτηµα στο έργο του Μάρεϊ Μπούκτσιν, αλλά και η ανάδειξη της ιστορικής τάσης της αυτονοµίας στο έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη αποτελούν πολύτιµα γνωστικά και πολιτικά αναλυτικά εργαλεία.

Θεωρούµε ότι το ζήτηµα της µόρφωσης και συνολικότερα της παιδείας, µε την αρχαιοελληνική σηµασία, στην εποχή της αφιλτράριστης και συγκεχυµένης πληροφόρησης είναι σηµαντικό για όσους αντιστέκονται σε κάθε καταπιεστική συνθήκη και πιστεύουν ότι η υπόθεση της κοινωνικής χειραφέτησης παραµένει, περισσότερο από ποτέ, ένα ανοιχτό στοίχηµα.

Αν ο πολιτικός λόγος δεν στηρίζεται στην ιδεολογική συνθηµατολογία, αλλά στην εµβάθυνση στο εκάστοτε ζήτηµα, µπορεί να είναι και πιο έγκυρος και πιο πειστικός. Ασφαλώς ένα αυθεντικό αυτόνοµο κοινωνικοαπελευθερωτικό κίνηµα δε χρειάζεται επιτροπές ιδεολογικής διαφώτισης και think tank. Ωστόσο, τα προβλήµατα που προκύπτουν δεν µπορούν να αντιµετωπίζονται απλουστευτικά χωρίς την απαραίτητη θεωρητική επεξεργασία ή αναζητώντας απαντήσεις στο χώρο της ευρύτερης αριστεράς και της οικολογίας.

Ασφαλώς, ο πρωταρχικός στόχος του ευτοπικού ινστιτούτου δεν είναι να λειτουργεί ανταγωνιστικά προς τις άλλες πολιτικές οπτικές -αυτό είναι υπόθεση της πολιτικής δράσης- αλλά να αποτελέσει ένα σηµείο άρθρωσης µίας άλλης οπτικής της πραγµατικότητας. Επίσης, ο ρόλος του ευτοπικού ινστιτούτου δεν είναι να αποτελέσει ένα φυτώριο εκκολαπτόµενων διανοούµενων, αλλά να λειτουργεί επικουρικά προς κάθε κοινωνικό υποκείµενο που αγωνίζεται, που επιθυµεί να βγει από την απάθεια και την αδιαφορία. 

Επαφή µε τις ιδέες, επαφή µε τη γνώση, σύνδεση µε ένα συλλογικό τρόπο δράσης και ανάδειξης του κοινωνικού ζητήµατος. Αυτό είναι το βασικό περιεχόµενο του ευτοπικού ινστιτούτου, δίχως να επιδιώκει σε καµία περίπτωση να υποκαταστήσει την όποια κινηµατική δραστηριοποίηση και εκφορά λόγου.

Ευτοπική Βιβλιοθήκη

Από τον περασµένο Νοέµβριο, λειτουργεί στην πόλη της Καρδίτσας ο χώρος της Ευτοπικής Βιβλιοθήκης. Η Ευτοπική Βιβλιοθήκη αποτελεί το πρώτο σηµείο έδρασης του ευτοπικού ινστιτούτου, περιλαµβάνοντας εκεί το διαθέσιµο βιβλιογραφικό υλικό του. Η παράδοση αντίστοιχων χώρων στην ελληνική επικράτεια µπορεί να µην είναι πολύ πλούσια και συνεχής, είναι ωστόσο αρκετά αξιοσηµείωτη.  Ένα πρώτο τέτοιο παράδειγµα υπήρξε το «Λαϊκό Αναγνωστήριο» στην Κεφαλλονιά, το οποίο ιδρύθηκε µε πρωτοβουλία του σοσιαλιστή αγωνιστή Μαρίνου Αντύπα. Βασικά σηµεία ανεύρεσης φυλλαδίων και βιβλίων µε επαναστατικό περιεχόµενο καθώς και διακίνησης ιδεών αποτέλεσαν τα µετέπειτα χρόνια τα πρώτα εργατικά κέντρα, τα οποία και λειτουργούσαν σε επίπεδο πόλης σαν ανοιχτές λαϊκές-εργατικές λέσχες και διαµόρφωσαν τη βάση για την ανάπτυξη των εργατικών αγώνων. Τα πιο παρεµφερή ίσως παραδείγµατα, µε  απήχηση στη νεολαία και ευρύτερα στην κοινωνία, αποτέλεσαν, κατά τη δεκαετία του '60, οι δηµοκρατικές λέσχες νεολαίας που ιδρύθηκαν µε πρωτοβουλία των Λαµπράκηδων σε πολλές πόλεις, κωµοπόλεις αλλά και κεφαλοχώρια. Στις λέσχες αυτές σύχναζε µεγάλο τµήµα της νεολαίας της εποχής και η ύπαρξη βιβλιοθηκών και χώρων ελεύθερης κυκλοφορίας ιδεών αποτελούσε ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής δράσης. Η δικτατορία και η ολοκληρωτική κυριαρχία στο χώρο της αριστεράς των συγκεντρωτικών κοµµατικών µηχανισµών δεν επέτρεψε τη συνέχιση παρόµοιων παραδειγµάτων. Από τα τέλη της δεκαετίας του '80, αλλά κυρίως τα τελευταία δέκα χρόνια, οι αυτοοργανωµένες δανειστικές βιβλιοθήκες έχουν διαδραµατίσει ένα σηµαντικό ρόλο στη λειτουργία αυτοδιαχειριζόµενων χώρων και αντιεξουσιαστικών στεκιών σε όλον τον ελλαδικό χώρο.

Ο χώρος της Ευτοπικής Βιβλιοθήκης φιλοδοξεί να αποτελέσει σηµείο συνεύρεσης αλλά και χώρο καλλιέργειας των ριζοσπαστικών-κοινωνικοαπελευθερωτικών ιδεών, συµβάλλοντας στην κοινωνική απεύθυνση και στην εξάπλωση της ελευθεριακής πολιτικής κουλτούρας, καθώς και στην ουσιαστική διερεύνηση ζητηµάτων της κοινωνικής και πολιτικής ιστορίας.

Στον χώρο της Ευτοπικής Βιβλιοθήκης έχει ήδη συγκεντρωθεί ένας αριθµός βιβλίων, προερχόµενος κυρίως από δωρεές συντρόφων, κινηµατικών εκδόσεων αλλά και εκδοτικών οίκων. Σύντροφοι από το Αυτοδιαχειριζόµενο Στέκι Αγίας Παρασκευής –Χαλανδρίου και το Από Κοινού (Βόλος) –δύο χώροι που δεν υπάρχουν σήµερα– παραχώρησαν βιβλία των δανειστικών βιβλιοθηκών τους. Βιβλία έχουν ήδη διαθέσει οι εκδόσεις Δαίµων του Τυπογραφείου, Διάδοση, Εκδόσεις των Ξένων, Κόκκινο Νήµα, Λέσχη Κατασκόπων του 21ου Αιώνα, Προλεταριακή Αυτοµόρφωση, Ελευθεριακή Κουλτούρα, Ελεύθερος Τύπος, Νησίδες και Πανοπτικόν, Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Κρήτης και Κατσάνος.

Το βιβλιογραφικό υλικό της βιβλιοθήκης επικεντρώνεται κυρίως στην επαναστατική πολιτική θεωρία, την ιστορία των κοινωνικών κινηµάτων, την κοινωνική-πολιτική ιστορία, τη φιλοσοφία, την οικολογία, κλπ. Ασφαλώς, η συνεισφορά µε επιπλέον βιβλιογραφικό υλικό είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτη και µπορεί να γίνει µε άµεση επικοινωνία µε την Ευτοπική Βιβλιοθήκη ή µε αποστολή  του υλικού στην κοινή ταχυδροµική διεύθυνση Ευτοπίας-Ευτοπικής Βιβλιοθήκης.

Ήδη στον χώρο της Ευτοπικής Βιβλιοθήκης έχουν πραγµατοποιηθεί και ορισµένες εκδηλώσεις (συζητήσεις, οµιλίες, προβολές), µεταξύ άλλων για τη σηµερινή πολιτική κατάσταση στις ΗΠΑ, τα γεγονότα του Δεκέµβρη του 2008,  την τέχνη και πρακτική παρεµβατικής δράσης του γκράφιτι, κλπ.

Ο χώρος της Ευτοπικής Βιβλιοθήκης είναι ανοιχτός τα δύο τελευταία Σάββατα κάθε µήνα 11:00-13:30 ως αναγνωστήριο & 17:00-20:00 ως χώρος συνεύρεσης.
για επικοινωνία:

Ευτοπική Βιβλιοθήκη
Τερτίπη & Ηρακλείτου 1
43100, Καρδίτσα
τηλέφωνο: 6948.690.113
e-mail: eutopic.library@gmail.com
Tαχυδροµική διεύθυνση:
Ευτοπικό Ινστιτούτο
ΤΘ 145
43101 Καρδίτσα