Σκοποί και αρχές λειτουργίας της Δημοτικής Κίνησης Πολιτών στα Γλυκά Νερά

Ανταπόκριση από τα Γλυκά Νερά

Τα τελευταία χρόνια στα Γλυκά Νερά Αττικής έχει αρχίσει να αναπτύσσεται ένα κίνημα για την ενεργότερη συμμετοχή των πολιτών του Δήμου στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα της περιοχής τους, βασισμένο στις συνελεύσεις και επιτροπές γειτονιάς που έχουν συγκροτηθεί. Μία συνέπεια των προηγουμένων είναι και η πρωτοβουλία ορισμένων κατοίκων να συγκροτήσουν τη «Δημοτική Κίνηση των Πολιτών», η οποία ως στόχο έχει να συμμετάσχει στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές.
Ο λόγος που μας έκανε να συμπεριλάβουμε την ιδρυτική ανακοίνωσή τους είναι ότι προτάσσουν την άμεση συμμετοχή των πολιτών στη διοίκηση και οργάνωση της ζωής σε επίπεδο Δήμου. Παρ'όλο που η συντακτική ομάδα του περιοδικού διαφωνεί με το σχόλιό τους για τη χρησιμότητα των κομμάτων σε μια δημοκρατική κοινωνία ή στο ίδιο το γεγονός της καθόδου στις Δημοτικές εκλογές, αυτό που αποτελεί ενθαρρυντικό γεγονός είναι ότι φέρνουν στο προσκήνιο ως ρεαλιστικό και αναγκαίο μέτρο τη λήψη των αποφάσεων από αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες σε επίπεδο γειτονιάς, αντιμετωπίζουν το Δημοτικό συμβούλιο ως ένα χώρο που απλώς θα έρχεται να επικυρώνει τις αποφάσεις της βάσης, αντιδρούν στην επαγγελματοποίηση της ιδιότητας του δημοτικού συμβούλου και της συμμετοχής στην πολιτικής γενικότερα και τονίζουν την ανεξαρτησία τους από κομματικές παρατάξεις σε τοπικό επίπεδο.

Γλυκά Νερά, Οκτώβριος 2001

Συμπολίτες,

Τη Δευτέρα 11/6 και την Τετάρτη 4/7 του φετινού καλοκαιριού πραγματοποιήθηκαν ανοιχτές συναντήσεις - συζητήσεις δημοτών της Πόλης μας με σκοπό την δημιουργία μιας Δημοτικής Κίνησης των Πολιτών που θα συμμετάσχει στις Δημοτικές εκλογές του επόμενου χρόνου. Στην διάρκεια αυτών των συζητήσεων έγινε γενική ανασκόπηση της κατάστασης που υπάρχει σήμερα στην Πόλη μας και καθορίστηκε ένα πλαίσιο στόχων και αρχών λειτουργίας της Κίνησης, έτσι όπως καταγράφονται στο παρακάτω κείμενο.

ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ
ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

Το νόημα των επερχόμενων Δημοτικών εκλογών για την Πόλη μας.

Παρά το ότι τα τελευταία 25 χρόνια άλλαξαν αρκετές φορές τα πρόσωπα που διαχειρίστηκαν τις τύχες της Πόλης, η απογοήτευση για την σημερινή της εικόνα διακατέχει την συντριπτική πλειοψηφία των Συμπολιτών μας. Είναι η εικόνα μιας Πόλης μίζερης, χωρίς ταυτότητα που διώχνει μακριά τα παιδιά της.

Σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι επίκαιρη η άποψη ότι δεν αρκούν απλά οι αλλαγές στα πρόσωπα αλλά απαιτείται αλλαγή στις αντιλήψεις και τις ακολουθούμενες πολιτικές για να μπει η Πόλη σε μια διαφορετική πορεία.
Επίσης σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι ανάγκη οι ίδιοι οι Πολίτες ανεξάρτητα από τις ιδιαίτερες πολιτικές τους απόψεις, να συμμετάσχουν ισότιμα, ενεργά και συντονισμένα στην διαμόρφωση μιας Δημοτικής Κίνησης των Πολιτών. Έτσι οι Δημοτικές εκλογές της επόμενης χρονιάς δεν θα έχουν σαν αποτέλεσμα απλά την ανάδειξη μιας καινούργιας Δημοτικής Αρχής, αλλά την ανάδειξη των ίδιων των Πολιτών σε πρωταγωνιστές των εξελίξεων στην Πόλη.
Η Κίνηση θα πρέπει να διατηρήσει την ανεξαρτησία της απέναντι σε όλες τις κομματικές παρατάξεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε ενάντια στις πολιτικές οργανώσεις και τα κόμματα που αποτελούν βασικό θεσμό σε μια δημοκρατική κοινωνία. (Άλλωστε το κείμενο αυτό υπογράφουν Πολίτες από όλο το πολιτικό φάσμα). Πιστεύουμε όμως ότι στα τοπικά προβλήματα τον πρώτο λόγο έχουν οι Πολίτες ανεξάρτητα πολιτικο-ιδεολογικών ή άλλων τοποθετήσεων. Γι'αυτό και έχουν θέση στην Κίνηση όλοι όσοι συμφωνούν με τους στόχους και σέβονται τις αρχές λειτουργίας της.

Ενεργοποίηση και συμμετοχή των κατοίκων και ο ρόλος της Δημοτικής Κίνησης.

Η Δημοτική Κίνηση θα πρέπει να γίνει εκείνος ο δημόσιος χώρος συνάντησης των ζωντανών δυνάμεων της Πόλης και η βάση της ενότητας όλων των κατοίκων έξω από μικροσυμφέροντα και πελατειακές εξαρτήσεις.
Στα τρία χρόνια που πέρασαν από τις προηγούμενες Δημοτικές εκλογές, φάνηκε καθαρά ότι η Πόλη μας διαθέτει τέτοιες ζωντανές δυνάμεις. Οι Συνελεύσεις των κατοίκων και οι Επιτροπές Γειτονιάς στο Μιχούλι, στα Νταμάρια, και στο Φούρεζι, ένωσαν τους κατοίκους και έβαλαν τα θεμέλια για την επίλυση σοβαρών και χρονιζόντων προβλημάτων (επέκταση σχεδίου, ματαίωση εγκατάστασης εργοστασίου πίσσας της «Αττικής Οδού», μελέτη ανάπλασης Λόφου Φούρεζι, «Πλάτωνας», ιεράρχηση έργων στο Φούρεζι κ.λ.π.) σε μια στιγμή που η μεν Δημοτική Αρχή έδειχνε πλήρως αδιάφορη, ενώ η Αντιπολίτευση τελείως αδύναμη για την ανάληψη οποιασδήποτε θετικής πρωτοβουλίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στις περισσότερες περιπτώσεις το Δημοτικό Συμβούλιο απλά επικύρωσε τις αποφάσεις των Συνελεύσεων των κατοίκων, ανατρέποντας μάλιστα προηγούμενες, ακόμα και ομόφωνες απόφάσεις του. Δεν θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί ότι αυτές οι πρωτοβουλίες των κατοίκων αποτέλεσαν και την μοναδική «όαση» στο γενικό τέλμα αυτής της τριετίας.
Η Δημοτική Κίνηση έχει μεγάλη ευθύνη και υποχρέωση να υποστηρίξει με όλες της τις δυνάμεις, τη συνέχιση των προσπαθειών των κατοίκων να πάρουν τις τύχες της Πόλης στα χέρια τους, συμβάλλοντας έτσι στην αποκατάσταση της έννοιας της Πολιτικής σαν την συμμετοχή των Πολιτών στην λήψη των αποφάσεων, και όχι σαν τον ανταγωνισμό ομάδων, προσώπων και συμφερόντων που χωρίς σαφείς διαφορές μεταξύ τους επιδιώκουν την κατάληψη και το μοίρασμα της εξουσίας. ( όπως γίνεται στις μέρες μας)
Το αίτημα για Άμεση Δημοκρατία στην Πόλη, δηλ. οι ίδιοι οι Πολίτες να γίνουν κύριοι της Πόλης τους, δείχνει σήμερα και ρεαλιστικό και αναγκαίο. Ρεαλιστικό γιατί το απέδειξαν οι Πολίτες στις γειτονιές της Πόλης με τις πρωτοβουλίες και τη συμμετοχή τους. Αναγκαίο γιατί όλοι μας έχουμε υποχρέωση ζωής να δράσουμε θετικά και δημιουργικά μέσα σε μια πραγματικότητα που δείχνει παράλογη και απάνθρωπη. Και η θετική δράση στα πλαίσια της τοπικής κοινωνίας της Πόλης, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε συνάρτηση με τα γενικότερα προβλήματα, αποτελεί μία από τις βασικότερες εστίες αντίστασης στον σύγχρονο παραλογισμό.

Να κλείσουμε τα μάτια σε όσα συμβαίνουν γύρω μας;
Τα προβλήματα της Πόλης μας άσχετα με όσα συμβαίνουν στον κόσμο;

Στις αρχές του 21ου αιώνα οι κοινωνικές ανισότητες σε ολόκληρο τον κόσμο μεγαλώνουν. Η φτώχεια και η περιβαλλοντική καταστροφή συνθέτουν την απαισιόδοξη εικόνα του μέλλοντός μας. Ο πλούτος, με τρόπο προκλητικό, συγκεντρώνεται στα χέρια όλο και λιγότερων ανθρώπων, ενώ όλο και μεγαλύτερα κοινωνικά στρώματα σπρώχνονται στην οικονομική και ηθική εξαθλίωση. Βασικά ανθρώπινα δικαιώματα κατοχυρωμένα εδώ και δεκαετίες όπως στοιχειώδεις δημοκρατικές ελευθερίες, εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, δικαιώματα στην Παιδεία και την περίθαλψη αμφισβητούνται πια ανοιχτά στα πλαίσια ενός κοινωνικού συστήματος εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, ίσως του πιο επιθετικού και άδικου που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Με στόχο την απεριόριστη δήθεν «ανάπτυξη», το περιβάλλον συνεχώς επιβαρύνεται, πριονίζοντας έτσι το κλαδί πάνω στο οποίο πατάμε, ενώ άδικοι και τυχοδιωκτικοί πόλεμοι ξεσπούν σε διάφορα σημεία του πλανήτη (πρόσφατο και κοντινό μας παράδειγμα η Γιουγκοσλαβία). Πίσω από όλα αυτά, ένας μικρός σχετικά αριθμός μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών που προσπαθεί να μετατρέψει ολόκληρο τον κόσμο απλά σε μια ενιαία αγορά χωρίς φραγμούς και κανόνες, όπου, θα κυριαρχεί η αυθαιρεσία του οικονομικά δυνατού και θα αυξάνονται απεριόριστα τα κέρδη του, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων θα βιώνει το ρόλο του απόλυτα εξαρτημένου εργαζόμενου - καταναλωτή, χωρίς ελεύθερο χρόνο, χωρίς κριτική σκέψη και καλλιέργεια, χωρίς κοινωνική επαφή και επικοινωνία. Και όλα αυτά στην καλύτερη περίπτωση. Γιατί ειδικά στον Τρίτο Κόσμο (αλλά και στις προηγμένες οικονομικά χώρες) δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε συνθήκες αθλιότητας, με αποτέλεσμα η απόγνωση να βρίσκει διέξοδο σε φανατισμούς κάθε είδους (θρησκευτικούς, εθνικιστικούς κ.λ.π.) Οργανισμοί όπως η Διεθνής Τράπεζα, το Δ.Ν.Τ. κ.λ.π. λειτουργούν σαν μηχανισμοί διεύρυνσης της κοινωνικής ανισότητας. Τα τελευταία δε χρόνια οι ηγέτες των οκτώ ισχυροτέρων και πλουσιότερων κρατών του κόσμου, το γνωστό πια σε όλους G8, έρχεται να παίξει το ρόλο μιας αυτόκλητης Παγκόσμιας Κυβέρνησης, που ερήμην των λαών έρχεται να δώσει δήθεν την «δημοκρατική» νομιμοποίηση στην Παγκόσμια αδικία που όλο και εντείνεται.

Άμεσες οι συνέπειες για την Τοπική Αυτοδιοίκηση
Μπροστά σε μεγάλα διλήμματα.

Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν θα μπορούσε να αφεθεί στον παραδοσιακό της ρόλο. Δηλ. ένας γνήσια Λαϊκός Δημοκρατικός θεσμός που πολλές φορές ερχόταν σε σύγκρουση με τις αποφάσεις της Κεντρικής Εξουσίας. Ειδικά στην χώρα μας, όπου τα κόμματα εξουσίας δείχνουν να έχουν αποδεχτεί στην πράξη ολοκληρωτικά τους κανόνες της Παγκοσμιοποίησης, της «Νέας τάξης πραγμάτων» και καθώς η Τοπική Αυτοδιοίκηση είχε να επιδείξει ένα πλούσιο αγωνιστικό παρελθόν, προωθήθηκε σταδιακά ένα σύνολο μέτρων και νομοθετημάτων (π.χ. σχέδιο «Καποδίστριας») που σαν στόχο είχε να την μετατρέψει σε απλό διαχειριστή και εκπρόσωπο της Κεντρικής εξουσίας και των επιλογών της στις τοπικές κοινωνίες, που απλά θα εκδίδει πιστοποιητικά και θα εξυπηρετεί απρόσκοπτα τα μεγάλα συμφέροντα, ενώ όλο και περισσότερο θα απομακρύνεται από τους Πολίτες. Κλασικό παράδειγμα αυτής της «προσαρμογής» αποτελεί και η Δημοτική Αρχή της Πόλης μας. Παρά τις διακηρύξεις για δήθεν οικονομική αυτοδυναμία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τεράστια ποσά του κρατικού προϋπολογισμού που προορίζονται για αυτήν, παρακρατούνται από την Κεντρική εξουσία, δίνοντας της έτσι τον ρόλο του φοροεισπράκτορα, αφού οι Πολίτες αναγκάζονται να πληρώνουν δύο φορές, και στο Κράτος και στο Δήμο για τις ίδιες παροχές.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, όπως τις περιγράψαμε προηγουμένως, στην Πόλη μας, τη χώρα μας και σ'ολόκληρο τον κόσμο, η Τοπ. Αυτοδιοίκηση βρίσκεται μπροστά σε ένα μεγάλο δίλημμα: Τί ρόλο θα πρέπει να παίξει; Αυτόν του κρατικού υπαλλήλου που απλά εκτελεί εντολές άνωθεν ή θα πρέπει να έχει άποψη και να υπερασπίζεται τα συμφέροντα της Πόλης; Η θέση της που είναι; Δίπλα σε αυτούς, που είναι συνυπεύθυνοι για το σύγχρονο παραλογισμό της οικονομικής εξαθλίωσης και της περιβαλλοντικής καταστροφής ή σ'αυτούς που πιστεύουν ότι μια άλλη Πόλη, «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός;» Άποψή μας είναι ότι θα πρέπει να είναι ενεργός συμπαραστάτης σε όλα τα μικρά και μεγάλα ζητήματα. Από το κίνημα κατά της Παγκοσμιοποίησης όπως αυτό εκφράστηκε από το Σηάτλ μέχρι την Γένοβα και το αντιπολεμικό κίνημα, μέχρι τους αγώνες για δημοκρατικά και εργασιακά δικαιώματα, το ασφαλιστικό και την εκπαίδευση. Από την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την ποιότητα ζωής στην Πόλη μας (καθώς τα εκτελούμενα μεγάλα έργα στην περιοχή των Μεσογείων συνεχώς δημιουργούν και νέα προβλήματα) μέχρι τις προσπάθειες των κατοίκων να επιλύσουν καθημερινά ζητήματα στις γειτονιές της Πόλης. Σε όλα αυτά η Τοπ. Αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει άποψη και τίποτα δεν είναι άσχετο με τα υπόλοιπα. Μόνο τότε θα μπορεί να παίξει αποτελεσματικά το ρόλο της.

Ξανά δοκιμασμένες «συνταγές στην Πόλη μας;

Σε μια τόσο σύνθετη πραγματικότητα, το να πιστέψει κανείς ότι ένας «δίκαιος» και «ηθικός» Δημοτικός άρχοντας-αφέντης που περιβάλει με στοργή τους δημότες-υπηκόους του αρκεί για να δώσει τις κατάλληλες λύσεις, είναι το λιγότερο αφέλεια. Γιατί έχουμε μάθει πια καλά ότι η «φροντίδα» του άρχοντα-αφέντη για τα καθημερινά μας προβλήματα, δημιουργεί εξαρτήσεις που προσβάλουν την αξιοπρέπειά μας γι'αυτό και δεν την «αντέχουμε». Εμείς πιστεύουμε ότι η συνεργασία και η αλληλεγγύη ανάμεσα σε συνειδητούς και ελεύθερους Πολίτες, μπορεί να δώσει τις καλύτερες λύσεις ακόμα και σε αυτά τα ζητήματα.
Κάποιοι επιδιώκουν το εξής σενάριο: Να βρεθεί κάποιος έντιμος και άφθαρτος που θα παίξει το ρόλο της «βιτρίνας», ενώ στο παρασκήνιο η μάχη για το μοίρασμα της τοπικής εξουσίας ανάμεσα σε όσους τη διαχειρίστηκαν τα τελευταία χρόνια θα είναι πιο σκληρή από ποτέ. Ένα τέτοιο «σενάριο» δεν είναι τίποτα άλλο παρά «στάχτη στα μάτια», και μόνο, γι'αυτό και μας αφήνει αδιάφορους.
Κάποιοι άλλοι μιλούν για «ενότητα» και έχουν στο μυαλό τους την αναγκαστική συνύπαρξη ετερόκλιτων πολιτικών παραγόντων, που την επιδιώκουν απλά και μόνο όταν το πρωσοπικό τους πολιτικό μέλλον δείχνει να κινδυνεύει, γι'αυτό και δεν μας αφορά. Αντίθετα μας αφορά (και θα την επιδιώξουμε) η ενότητα ανάμεσα στις ζωντανές δυνάμεις της Πόλης, σε όλους τους Πολίτες ανεξάρτητα των ιδιαίτερων πολιτικών τους απόψεων που συναντιούνται στις κοινές προσπάθειες για το καλό της Πόλης μας.
Τέλος κάποιοι συμπολίτες, που τυχαίνει να ανήκουν σε κάποιο κόμμα (είτε αυτό κατέχει την εξουσία σήμερα, είτε ελπίζουν ότι σύντομα θα κατακτήσει) θεωρούν τα κομματικά ποσοστά σαν «δικά τους» ποσοστά και ζητούν να τους αναγνωριστεί ένας ρόλος με ιδιαίτερα προνόμια. Κάτι τέτοιο στα πλαίσια της Κίνησής μας δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό γιατί θα παραβίαζε την αρχή της ισοτιμίας στην συμμετοχή όλων, που αποδεχόμαστε. Το να θέλει κάποιος να συμμετάσχει στις Δημοτικές Εκλογές είναι αναφαίρετο δικαίωμά του. Το να προσπαθεί όμως να επιβάλλει τις απόψεις του αγνοώντας την ιστορία της Πόλης, ανεξάρτητα από τους λόγους που επικαλείται δείχνει αλαζονεία ή έστω επιπολαιότητα από μέρους του.

Ανάγκη θεσμικών αλλαγών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση

Πιστεύουμε ότι με τις δοκιμασμένες συνταγές του παρελθόντος η κατάσταση στην Πόλη μας δεν θ'αλλάξει. Μόνο με αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας μπορεί να υπάρξει Δημοκρατία στην Πόλη, Διαφάνεια στην οικονομική διαχείριση και αποτελεσματικότητα στην λύση των προβλημάτων. Ειδικά σε μια Πόλη σαν την δική μας υπάρχουν άμεσα αυτές οι δυνατότητες. Ε π ι δ ι ώ κ ο υ μ ε :
Την συμμετοχή των Πολιτών στην λήψη των αποφάσεων. Οι Συνοικιακές Συνελεύσεις, οι Γενικές Συνελεύσεις της Πόλης και τα Δημοψηφίσματα, αποτελούν εφικτούς και ρεαλιστικούς τρόπους μέσω των οποίων το Δημοτικό Συμβούλιο θα έρχεται να επικυρώσει την βούληση των κατοίκων.
Όχι άλλους «επαγγελματίες πολιτικούς» στην Πόλη μας. Η Πόλη δεν έχει ανάγκη από επαγγελματίες Πολιτικούς, αλλά από συνειδητούς Πολίτες, κάτι που αφορά και την δική μας Κίνηση. Δεν θέλουμε να γίνει αφορμή ώστε να αναδειχτούν κάποιοι νέοι «καρριερίστες» στην θέση αυτών που υπάρχουν σήμερα, γι'αυτό και διερευνούμε τρόπους να ισχύσει η αρχή της εναλλακτικότητας για το Δημοτικό Συμβούλιο, τον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου, τον Αντιδήμαρχο, ακόμα και τον Δήμαρχο. Η πολιτική που θα ακολουθούμε στον Δήμο δεν θα καθορίζεται μόνο από τον Δήμαρχο και τους εκλεγμένους Δημοτικούς Συμβούλους, αλλά από όλους όσοι θα συμμετέχουν στην Δημοτική Κίνηση.
Από όλα τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι δεν μιλάμε για μία ακόμα Δημοτική Κίνηση, για έναν ακόμα συνδυασμό σαν όλους τους άλλους, αλλά για μία Δημοτική Κίνηση και έναν Συνδυασμό των Πολιτών.
Τέλος οι όποιες αποφάσεις στα πλαίσια της Δημοτικής Κίνησης προεκλογικά, που θα αφορούν το πρόγραμμα, το όνομα του Συνδυασμού, τους υποψήφιους Δημοτικούς Συμβούλους και τον Δήμαρχο, θα συναποφασιστούν στην πορεία από όλους τους συμμετέχοντες.

Καλούμε όλους τους Συμπολίτες που αισθάνονται ότι οι δικοί μας προβληματισμοί είναι και δικοί τους, να έρθουν στην Κίνηση, να συμμετάσχουν ενεργά στις διαδικασίες της, έτσι ώστε με τις ιδέες, τις πρωτοβουλίες και την δράση όλων μας να συμβάλλουμε σε ένα καλύτερο αύριο της Πόλης που αξίζει σε όλους μας.